Wysoki cholesterol – skąd się bierze? Jak go skutecznie obniżyć?

Wysoki cholesterol dotyka już co drugiego dorosłego Polaka. Złe wyniki są często efektem niezdrowego stylu życia, a jeśli w porę nie rozpocznie się zalecanego leczenia, może mieć to naprawdę katastrofalne skutki. Skąd wiadomo, że cholesterol przekracza normę, i co robić żeby wrócił do prawidłowego poziomu?

Czym jest wysoki cholesterol?

Cholesterol to wróg naszego zdrowia, ale tylko, kiedy jest w nadmiarze. Całkowite wyeliminowanie cholesterolu z organizmu nie jest niczym dobrym, ponieważ właśnie z cholesterolu są budowane błony komórkowe, dochodzi do syntezy witaminy D, produkowane są hormony. Te funkcje pełni jedna z frakcji cholesterolu – HDL, nazywana potocznie „dobrą”. LDL to frakcja odpowiedzialna za dostarczanie HDL do komórek. To właśnie LDL jest zazwyczaj w nadmiarze, dlatego określa się go mianem „złego cholesterolu”.

Ile wynosi norma cholesterolu?

Dopóki cholesterol jest na właściwym poziomie, nie ma się czym przejmować. Większość cholesterolu organizm wytwarza samodzielnie, a reszta jest dostarczana z pożywieniem, dlatego odpowiednia dieta ma ogromny wpływ na końcowe wyniki. Cholesterol w normie to maksymalnie 200 mg/dl, przy czym HDL powinno być wyższe niż 40-46 mg/dl, a LDL nie powinno przekraczać 115 mg/dl. Podwyższony cholesterol to 200-250 mg/dl, natomiast gdy wartość przekracza 250 mg/dl, a frakcja LDL jest powyżej 160 mg/dl, jest to już stan niebezpieczny dla zdrowia. W profilu lipidowym określa się także stężenie trójglicerydów – groźny dla zdrowia jest ich poziom powyżej 200 mg/dl, za prawidłowy uznawany jest poziom poniżej 150 mg/dl.

Cholesterol i trójglicerydy można sprawdzić dzięki badaniu krwi. Zaleca się wykonywanie profilu lipidowego przynajmniej raz do roku, w ramach rutynowych badań kontrolnych, osoby będące w grupie ryzyka muszą profil lipidowy sprawdzać częściej, zgodnie z rekomendacjami lekarza.

Skutecznym sposobem na obniżenie złego cholesterolu jest polecany przez nas suplement diety.

Dlaczego wysoki cholesterol jest groźny?

W uproszczeniu, cholesterol w nadmiarze zatyka naczynia krwionośne. Cząsteczki LDL, które są dla organizmu zbędne, odkładają się na ściankach żył i tętnic pod postacią blaszek miażdżycowych. Owe blaszki zaburzają krążenie, a to może doprowadzić do choroby niedokrwiennej, miażdżycy, tętniaka aorty brzusznej, zawału, udaru.

Szczególnie na wysoki cholesterol powinny uważać osoby, które mają cukrzycę – miażdżyca jest częstą chorobą współistniejącą. Wysokim cholesterolem zagrożone są również osoby mające problemy z tarczycą oraz układem krążenia.

Jakie objawy daje wysoki cholesterol?

Wysoki cholesterol negatywnie wpływa na pracę serca, dlatego wiele objawów wiąże się właśnie z układem krążenia – to może być ból i gniecenie w klatce piersiowej, ucisk w okolicach serca, kołatanie serca, zawroty głowy, drętwienie kończyn.

Skąd bierze się wysoki cholesterol?

Główną przyczyną wysokiego cholesterolu jest niewłaściwa dieta. Profil lipidowy zaburza spożywanie nadmiernych ilości czerwonego, tłustego mięsa, wędlin, podrobów, tłuszczów pochodzenia zwierzęcego jak smalec czy masło, smażonych ryb i kotletów w panierce, do tego szkodliwe są także fast foody, słodycze, białe pieczywo, tłuste sosy, tłuste sery, słodzone napoje. Wraz ze złą dietą często pojawia się także nadwaga, która dodatkowo potęguje zagrożenia dla zdrowia.

Kolejny czynnik wpływający na poziom cholesterolu to wiek i płeć. Jak pokazują badania, cholesterol w naturalny sposób podwyższa się u osób starszych, a jeśli chodzi o płeć, to w młodszych grupach wiekowych problemy z cholesterolem mają głównie mężczyźni, ale po menopauzie kobiety stają się bardziej narażone na zaburzenia w gospodarce tłuszczowej. Do podwyższenia cholesterolu przyczynia się także osłabiona wątroba – jednym z głównych zadań wątroby jest oczyszczanie organizmu z toksyn oraz produkowanie cholesterolu, a stosowanie używek jak alkohol upośledza pracę tego organu.

Warto przy tym mieć na uwadze, że choć nadwaga i otyłość, zwłaszcza ta brzuszna, bardzo mocno są powiązane z wysokim cholesterolem, to również osoby szczupłe i w dobrej kondycji mogą mieć złe wyniki – przyczyną mogą być złe nawyki żywieniowe albo predyspozycje genetyczne.

Sprawdź: Lipid Control Plus na wysoki cholesterol

Jak obniżyć cholesterol dzięki diecie?

Dieta powoduje, że cholesterol niebezpiecznie rośnie, tak więc i dietą można stężenie cholesterolu przywrócić do normy. Najważniejsze jest wykluczenie z menu szkodliwych tłuszczów oraz produktów wysoko przetworzonych. Zamiast tego do codziennego jadłospisu powinny trafić duże ilości warzyw, surowych i gotowanych, rośliny strączkowe, zboża pełnoziarniste, nabiał, ryby, można też spożywać umiarkowane ilości chudego mięsa oraz owoce. Warzywa powinny być w każdym posiłku, ważne jest jednak, by nie poddawać ich zbyt długiemu gotowaniu albo smażeniu.

W miejsce wędlin i kiełbas warto wprowadzić roślinne zamienniki, natomiast produkty mleczne powinny mieć obniżoną zawartość tłuszczu i najlepiej żadnego dodatku cukru. Owoce tak samo najlepsze są w wersji surowej – w sokach jest mniej witamin oraz błonnika, a dżemy czy konfitury są zazwyczaj sztucznie dosładzane. Błonnik jest bardzo cennym sprzymierzeńcem w walce z wysokim cholesterolem, pomaga też przy okazji obniżyć cukier, co jednak ważne, przy dużym spożyciu pokarmów bogatych w błonnik koniecznie należy pić większe ilości wody – przy słabym nawodnieniu organizmu błonnik będzie powodować zaparcia i wzdęcia.

Generalnie warto sięgać po produkty o niskim indeksie glikemicznym, dzięki czemu posiłek na dłużej zapewni sytość, co skutecznie pomaga w kontrolowaniu masy ciała. Zamiast smażenia produkty lepiej gotować albo piec bez tłuszczu, nie znaczy to jednak, że każdy tłuszcz jest zagrożeniem – w diecie nie powinno zabraknąć między innymi oliwy z oliwek oraz innych tłuszczów roślinnych, orzechów, ziaren, ryb morskich.

Aktywność fizyczna

Ruch jest bardzo ważny dla układu krążenia. Po pierwsze dlatego, że ułatwia odchudzanie, a po drugie, aktywność pobudza krążenie, poprawia dotlenienie komórek, zwiększa wydolność całego organizmu. Aktywność fizyczna ma także zbawienny wpływ na kondycję naczyń krwionośnych. Ruch nie musi być bardzo intensywny, zwłaszcza na początku, istotna jest natomiast regularność – nawet zwykłe spacery przyczyniają się do poprawy stanu zdrowia i korzystnie wpływają na pracę serca.

Aktywność w parze z odpowiednią dietą przyczynia się do zmniejszenia masy ciała, co jest kluczowe w profilaktyce miażdżycy oraz cukrzycy. Pamiętać jednak należy, że odchudzanie musi przebiegać w sposób racjonalny – chodzi o zmianę nawyków żywieniowych, a nie stosowanie drastycznych, wyczerpujących diet, które pozwalają na bardzo szybką utratę dużej liczby kilogramów, ale niemal zawsze kończą się efektem jojo. Zbyt szybkie chudnięcie nie jest zresztą niczym korzystnym – na dłuższą metę najzdrowsze jest stopniowe schodzenie z nadwagi.

Co jeszcze wpływa na wysoki cholesterol?

Niedocenianym czynnikiem ryzyka w przypadku cholesterolu jest stres. Powoduje on wyrzut kortyzolu, a ten hormon zwiększa poziom cukru we krwi oraz produkcję cholesterolu LDL. Stres ma negatywny wpływ na metabolizm oraz pracę układu krążenia, przez co zaburza się nie tylko sam gospodarka lipidowa, ale też inne ważne dla zdrowia i życia procesy. Warto więc dla swojego zdrowia ograniczyć – jak to tylko możliwe – czynniki stresogenne.

Jakie naturalne środki mogą obniżyć cholesterol?

Obniżanie cholesterolu wymaga czasu, dlatego do diety i aktywności fizycznej można jeszcze dołożyć naturalne preparaty pomagające uregulować gospodarkę tłuszczową. Jest wiele ziół i przypraw, dzięki którym cholesterol szybciej będzie się obniżać – można je dodawać do codziennych potraw oraz zdrowych, warzywno-owocowych koktajli. Za najbardziej wartościowe uchodzą: imbir, cynamon, siemię lniane, babka płesznik, ostropest plamiasty, nasiona chia, czosnek, cebula, czarnuszka.

Te naturalne składniki mogą się też znaleźć w suplementach diety na obniżenie cholesterolu. Suplementy nie powinny oczywiście zastępować zdrowej diety czy ruchu, ale bardzo wspomagają proces leczenia. Należy jednak przed zakupem takiego suplementu sprawdzić dokładnie jego skład – musi być w całości z roślinnych składników, z dodatkiem witamin i minerałów, bez żadnej chemii. Istotna jest także zawartość substancji aktywnych. Suplementy nie są na receptę, ale trzeba je stosować dokładnie według zaleceń z ulotki.

Wysoki cholesterol – leczenie farmakologiczne

W najtrudniejszych przypadkach, gdy cholesterol znacząco przekracza bezpieczne normy, wskazane jest leczenie farmakologiczne. Leków nie należy dobierać na własną rękę, tylko muszą one zostać dopasowane przez lekarza, na podstawie szczegółowych badań oraz indywidualnej diagnozy. Przy doborze leków brane są pod uwagę także inne choroby, które może mieć pacjent. Całe leczenie musi się odbywać pod stałą kontrolą lekarza i nie wolno przepisanych leków zastępować innymi preparatami.

Leki na wysoki cholesterol regulują produkcję tego składnika i utrzymują obie frakcje w pożądanym stężeniu. Niestety, wiele takich leków trzeba już przyjmować do końca życia, w przeciwnym razie znowu dojdzie do podwyższenia cholesterolu i do tego jeszcze mogą wystąpić poważne komplikacje. To pokazuje, jak istotna jest profilaktyka oraz szybkie podjęcie leczenia, kiedy tylko coś niepokojącego wyjdzie w wynikach krwi.